Koningin Maxima zet zich geweldig in voor microkrediet aan kleine ondernemers in minder ontwikkelde landen. Deze ondernemers willen graag aan de slag, maar kunnen meestal niet terecht bij een reguliere bank. Microkrediet faciliteert hen wel.
Ik ben daar een fan van, omdat de positieve impact voor de kleine ondernemer heel groot is. Ook geven microkredietfondsen jaarlijks stabiele rendementen. Iedereen wordt er beter van.
De ondernemers voelen bovendien een grotere verantwoordelijkheid voor het aflossen van de lening. Met leengeld bereik je meer dan met geefgeld. Om twee redenen:
Als de lening is terugbetaald, kan een nieuwe ondernemer met hetzelfde geld worden geholpen.
Een lening vraagt om een grotere verantwoordelijkheid en instelling om er een succes van te maken.
Het is wetenschappelijk onderbouwd door Ortec Finance dat opname van een microkredietfonds, naast aandelen en obligatiefondsen, een beter gespreide beleggingsportefeuille oplevert. Door bijvoorbeeld een deelname van 7% in een microkredietfonds verlaag je op langere termijn je risico en verbeter je de kans op rendement. Een goede zaak!
Microkrediet werkt
Naar aanleiding van de grootste impactstudie ooit, in Bangladesh, schreef The Economist in april 2014: “Microkrediet helpt de armen echt. Als zij geld lenen leidt dat tot armoedebestrijding, meer persoonlijke uitgaven, meer huishoudelijke bezittingen, groei van werkgelegenheid en meer scholing voor kinderen, die op hun beurt hun kinderen meer kansen kunnen geven. De hele lokale economie profiteert ervan. Het gaat om een brede impact. Waar nodig krijgen mensen een opleiding en hulp bij het opstellen van een bedrijfsplan. Dit vergroot de kans op succes en op inkomen.”
De studie laat ook zien dat vrouwen er meer profijt van hebben dan mannen en vaker lenen (81% is vrouw). De praktijk wijst uit dat zij voorzichtiger zijn en op een andere manier ondernemen dan mannen. In die kontreien voelen zij zich veel meer verantwoordelijk voor geld en gezin. Ook blijken vrouwen meer zeggenschap over hun leven te krijgen, wat zich vertaalt in daling van het aantal geboorten.
Microkredietfondsen werken ook met groepsleningen. Vrouwen krijgen ieder individueel een lening. Maar samen als groep staan ze ervoor garant dat iedereen afbetaalt. Met deze leningen bereiken lokale microfinancieringsinstellingen (MFI) de allerarmsten.
Over hoeveel geld hebben we het?
Het gaat om relatief kleine leningen, bijvoorbeeld geld voor een koe, een naaimachine, ruimte voor een winkeltje. Soms het bedrag dat wij wekelijks uitgeven voor boodschappen in de supermarkt.
Microkrediet heeft een heel grote impact. De doelstelling is tweeledig. Het financiële doel van beleggingsfondsen is het behalen van een bescheiden financieel rendement. Het sociale doel is echter het creëren van positieve maatschappelijke impact op lokaal niveau in ontwikkelingslanden, duurzaamheid, bestrijding van armoede, groei werkgelegenheid, arbeidsomstandigheden, etcetera.
Via lokale MFI’s zijn tot nu toe bijna 17 miljoen micro-ondernemers bereikt. Net zoveel als er Nederlanders zijn. Het bereik door de jaren heen is dus enorm. Een weetje is dat 69% van die ondernemers buiten de stedelijke gebieden woont.
Eén van de fondsen
Neem nu het ASN Novib Microkredietfonds. Dit beleggingsfonds financiert wereldwijd meer dan 80 MFI’s in 30 verschillende landen. Deze lokale instellingen verstrekken vooral leningen en educatie aan kleine ondernemers.
Het microkredietfonds is in 1996 opgericht en heeft dus een lange historie. Het fondsvermogen bedraagt circa 265 miljoen en wordt gespreid belegd in 34 landen. 15% in Centraal Amerika & Cariben, 20% in Zuid-Amerika, 30% in Zuid en Oost Azië, 20% in de Kaukasus en Centraal Azië, 8% in Oost-Europa en 5% in het Midden-Oosten en Afrika.
Elk jaar in de plus
Dit microkredietfonds heeft sinds de oprichting (1996) elk jaar een positief rendement behaald. Dat is echt bijzonder voor een beleggingsfonds. Sterker nog, in het hele beleggingsuniversum van tienduizenden beleggingsfondsen ken ik maar 1 fonds met zo’n lange historie dat elk jaar in de plus eindigt: het Triodos Fair Share Fund. Logisch, omdat dit een vergelijkbaar fonds is dat op dezelfde manier belegt.
Ook in 2002 toen aandelen als gevolg van de internetbubbel 32% minder waard werden, zette het fonds daar een plus tegenover van 1,94%. Zelfs in 2008 toen aandelen 37% daalden als gevolg van de wereldwijde kredietcrisis, noteerde het fonds een plus van 5,7% en het jaar erop van 4,6%. Het fonds is goed verankerd gebleken in goede en slechte tijden met een gemiddelde van netto 3% per jaar over de afgelopen 10 jaar.
Looptijd, rente en risico
De gemiddelde looptijd van de leningen door een MFI aan individuele ondernemers is vaak korter dan een jaar. De leningen die het ASN Novib Microkredietfonds verstrekt aan MFI’s hebben een doorlooptijd van 2+ jaar. Door deze korte looptijd is er doorgaans voldoende liquiditeit om in te spelen op eventuele uitstroom en op wijzigende marktomstandigheden.
Op een schaal van 1 (zeer laag risico gelijk aan sparen) tot 7 (zeer hoog risico) neemt het fonds plaats 3 in. De jaarlijkse kosten zijn hoger dan een doorsnee fonds. Kosten zijn natuurlijk inherent aan het verstrekken van kleine leningen in gebieden waar automatisering nog in beginfase zit, dus veel bewerkelijker. Maar dat is toch niet duur als je kijkt naar de afgeleide winst voor een eerlijker wereld?
Kiezen voor impact
Microkredietfondsen sluiten goed aan bij mijn visie over duurzaam beleggen en voor een deel verantwoordelijkheid nemen. Als nuchtere vermogensplanner geloof ik in bijzondere win-win projecten op het gebied van duurzaam en impact beleggen.
Met microkrediet krijgen mensen een kans die zij daarvoor niet hadden. Het mooie hierbij is dat behalve jouw vermogen tegelijkertijd ergens anders in de wereld iets meegroeit. Hoe wow is dat!
